Bociany, nieodłącznie kojarzone z polskim krajobrazem i kulturą, od wieków były symbolem zmian pór roku, zwłaszcza w okresie ich przylotów na wiosnę oraz odlotów na jesień. Jednakże, jak wynika z najnowszych obserwacji ornitologów, tegoroczne sejmiki bocianie – czyli zgromadzenia przed odlotem do Afryki – zaczęły odbywać się znacznie wcześniej niż zwykle. Prof. Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu wskazuje na liczne przesłanki, które sugerują, że ptaki te zaczynają swoje przygotowania do migracji już pod koniec lipca.
Dawniej bociany zbierały się do odlotu niemal jak w zegarku, z reguły około 15 sierpnia. Był to moment, który niemal symbolicznie oznaczał zbliżanie się jesieni. Zgodnie z przekazami ludowymi, bociany przylatywały do Polski na św. Józefa (19 marca), a ich odloty następowały po wspomnianych sejmikach organizowanych 15 sierpnia. Jednak w ostatnich latach zmiany w zachowaniach tych ptaków stają się coraz bardziej zauważalne.
Bociany zaczęły się zbierać w grupy, czyli sejmiki i pewnie układają plan odlotu- napisał autor zdjęć, Jerzy Myrna pic.twitter.com/WxgxT6s0X1
— KPN profil oficjalny (@Karkonoski_PN) August 8, 2024
Międzynarodowy Rok Bociana
W 2024 roku, będącym Międzynarodowym Rokiem Bociana, ornitolodzy przeprowadzają liczne obserwacje tych ptaków, co pozwala na bardziej precyzyjne monitorowanie ich zachowań. Prof. Tryjanowski wskazuje, że sejmiki bocianie, które tradycyjnie miały miejsce w połowie sierpnia, w tym roku zaczęły się już pod koniec lipca. Zmiana ta może być wynikiem wcześniejszego opuszczenia gniazd przez młode bociany, co automatycznie przyspiesza proces przygotowań do migracji.
Według prof. Tryjanowskiego, na wcześniejsze gromadzenie się bocianów mają wpływ dwa główne czynniki. Pierwszym z nich jest moment, kiedy młode ptaki opuszczają gniazda. Gdy to nastąpi, bociany nie mają już powodu, by pozostawać na miejscu, i zaczynają zbierać się na sejmikach. Drugim czynnikiem jest dostępność odpowiednich miejsc do gromadzenia się, takich jak skoszone łąki czy pola po żniwach, gdzie ptaki mogą łatwo znaleźć pożywienie.
Sejmiki bocianie nie polegają jedynie na gromadzeniu energii przed długą podróżą. To także ważne wydarzenie społeczne dla tych ptaków. Podczas sejmików bociany mają okazję rozpoznać się nawzajem i zidentyfikować, z którymi osobnikami będą podróżować do Afryki. To szczególnie istotne, gdyż bociany migrują grupowo, często w bardzo dużych stadach liczących setki, a nawet tysiące ptaków.
Zauważono, że część bocianów pozostaje w Europie, osiedlając się w takich krajach jak Bułgaria czy Turcja, choć większość polskich bocianów nadal migruje do Afryki. Nowe badania pokazują, że ich zimowiska znajdują się nie, jak wcześniej sądzono, w południowej i wschodniej Afryce, ale w regionie Sahelu, obejmującym takie kraje jak Czad, Sudan czy Etiopia.
Przyszłość Bocianów w Polsce
Zmiany w zachowaniach bocianów mogą być wynikiem zarówno czynników ekologicznych, jak i globalnych zmian klimatycznych. Interesujące jest również zjawisko reintrodukcji bocianów białych w Niemczech, gdzie użyto osobników z Maroka i Algierii, które często nie migrują na zimę. Nie jest wykluczone, że część tych ptaków zaczyna już zasiedlać niektóre obszary południowo-zachodniej Polski.
Bociany, mimo że spędzają w Polsce zaledwie kilka miesięcy w roku, pozostają niezwykle ważnym elementem rodzimej fauny i krajobrazu. Ich zachowania są barometrem zmian w przyrodzie i dają cenny wgląd w to, jak globalne procesy wpływają na lokalne ekosystemy.
Komentarze (0)